Viêm phế quản mãn tính là một bệnh hô hấp mãn tính, đặc trưng bởi tình trạng sản xuất chất nhầy nhiều ở phế quản, gây ho và khạc đờm kéo dài ít nhất 3 tháng trong 1 năm và diễn ra trong 2 năm liên tiếp, đã loại trừ những nguyên nhân do lao, ung thư phổi hoặc suy tim mãn tính.
Tổn thương của viêm phế quản mãn tính bắt đầu từ phế quản lớn đến phế quản nhỏ: tuyến tiết nhầy quá sản và phì đại, xơ hóa và phá hủy phế quản, tổ chức đàn hồi của nhu mô phổi bị phá hủy, có thể phối hợp với giãn phế nang.
Vậy nguyên nhân gây nên viêm phế quản mãn tính là gì?
- Khói thuốc lá, thuốc lào là nguyên nhân hàng đầu dẫn tới viêm phế quản mãn tính.
- Môi trường, không khí ô nhiễm.
- Nghề nghiệp tiếp xúc nhiều với bụi bẩn, khí độc hữu cơ và vô cơ.
- Nhiễm các vi khuẩn và virus đường hô hấp.
- Yếu tố cơ địa: cơ địa dị ứng, bệnh di truyền rối loạn bài tiết nhầy.
- Người cao tuổi có hút thuốc lá, môi trường sống chật chội, ẩm thấp, thiếu vệ sinh, khí hậu ẩm ướt.
Triệu chứng của viêm hô hấp mãn tính
- Bệnh thường xảy ra ở người lớn tuổi trên 50 tuổi, nam giới nghiện thuốc lá, thuốc lào. Bệnh xuất hiện và tiến triển từ từ, lúc đầu nhẹ không ảnh hưởng đến sinh hoạt và lao động, tuy nhiên say sẽ nặng dần.
- Quá trình diễn ra từ 5 – 20 năm, có những đợt cấp và biến chứng.
- Ho khạc nhiều vào buổi sáng, đờm nhầy, dính, trong hoặc xanh, vàng, đục như mủ. Lượng đờm khoảng 200ml trong vòng 24 giờ. Đợt ho khạc đờm thường diễn ra trong khoảng 3 tuần và hay xảy ra vào mùa đông, đầu xuân.
- Trong giai đoạn đầu của viêm phế quản mãn tính bệnh nhân thường chưa có biểu hiện khó thở, càng về sau mức độ khó thở của bệnh nhân càng tăng lên, chức năng hô hấp cũng vì thế mà bị suy giảm trầm trọng.
- Thi thoảng có những đợt ho và khạc đờm nặng lên, thường do hội nhiễm. Những triệu chứng trong đợt cấp là:
- Ho khạc đờm có mủ.
- Khó thở như cơn hen,tức ngực.
- Có thể lên cơn sốt hoặc không.
- Bệnh nhân thường có thể tử vong trong đợt cấp do suy hô hấp cấp.
- Biến chứng có thể gặp là: Bội nhiễm phổi, giãn phế nang, suy hô hấp, suy tim.
Cách phát hiện người bệnh có mắc bệnh viêm phế quản mãn tính hay không
- X-quang phổi không thấy gì đặc hiệu: rốn phổi đậm và có những đường sẫm chạy từ rốn phổi xuống tới cơ hoành. Chụp phổi là một xét nghiệm chẩn đoán cần thiết để loại trừ các nguyên nhân khác.
- Soi phế quản: Vách phế quản dày, niêm mạc phế quản có chỗ nhợt, cso chỗ xung huyết, viêm nhiễm ở những phế quản lớn lan tỏa hay cục bộ.
- Chức năng hô hấp: giai đoạn đầu chưa có biến chứng các chỉ số bình thường. Giai đoạn sau biểu hiện tăng sức cản đường thở, rối loạn thông khí hạn chế sớm, sau đó rối loạn thông khí hỗn hợp.
- Công thức máu: trong những đợt bội nhiễm có tăng số lượng bạch cầu và tổng độ lắng máu.
Mục tiêu điều trị
- Ngăn ngừa những yếu tố có khả năng gây ra những đợt tiến triển cấp.
- Điều trị kịp thời giúp làm chậm lại quá trình dẫn tới tàn phế phổi, tránh tử vong.
- Phục hồi lưu thông đường thở, chống suy hô hấp.
- Khi có nhiễm khuẩn: dùng kháng sinh.
Phương pháp điều trị viêm phế quản mãn tính
Tránh những yếu tố liên quan
- Bỏ thuốc lá, thuốc lào.
- Giữ ấm khi trời lạnh, tránh nhiễm lạnh đột ngột.
- Tiêm vacxin phòng cúm vào mùa thu đông.
- Điều trị những ổ nhiễm khuẩn đường hô hấp trên.
Sử dụng thuốc kháng sinh
- Kháng sinh không phải là thuốc dùng thường xuyên mà chỉ được chỉ định dùng trong các trường hợp:
- Sốt, ho khạc nhiều đờm có mủ.
- Ho nhiều đờm có mủ kéo dài dù không sốt.
- Cần biết loại vi khuẩn gây nên để lựa chọn kháng sinh phù hợp.
Điều trị đợt cấp
- Các thuốc làm thay đổi độ nhầy nhớt của đờm: acetylcystein, carbocystein, bromhexin (dạng uống hoặc khí dung).
- Các thuốc làm giãn phế quản thấy có dấu hiệu co thắt phế quản: theophylin salbutamol. terbutaline (dạng uống, hít hoặc khí dung).
- Chống viêm, chống phù nề: corticoid đường toàn thân
- Kháng sinh phù hợp
- Dẫn lưu tư thế kết hợp với vỗ rung lồng ngực để làm long đờm, dẫn lưu đờm ra ngoài, thông thoáng đường thở.
Các cách phòng ngừa bệnh viêm phế quản
- Tránh tiếp xúc với môi trường có khói thuốc lá, khói bụi ô nhiễm
- Bổ sung nhiều nước
- Rửa tay sạch sẽ để tránh nhiễm vi khuẩn từ các tác nhân của môi trường
- Không tiếp xúc với người mắc bệnh cảm lạnh, cảm cúm, nếu bạn đang có vấn đề về sức khỏe không được khỏe mạnh, hoặc sức đề kháng kém.
- Đeo khẩu trang y tế: bạn nên sử dụng khẩu trang ở những nơi đông người tránh lây nhiễm các bệnh về đường hô hấp
Trên đây là một số thông tin về bệnh viêm phế quản mãn tính và cách điều trị từ tudiensuckhoe.com, mời bạn đọc tham khảo để đưa ra lựa chọn bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người xung quanh. Trường hợp căn bệnh trở nên tồi tệ, bạn nên đến gặp Y bác sĩ để được thăm khám và đưa ra phác đồ điều trị dứt điểm căn bệnh này.
